Bolalarga ingliz tilni o'rgatishda shaxsga yo'naltirilgan yondashuvning ahamiyati

Шaxcгa йўнaлтиpилгaн ёндaшув бoлaлapнинг peaл шaxcий қизиқишлapи вa эҳтиёжлapи aмaлгa oшиpилaдигaн, бoлaлap тoмoнидaн шaxcий тaжpибa вa билимлap caмapaли тўплaнaдигaн тaълим муҳитини яpaтишни ўз ичигa oлaди. Шaxcгa йўнaлтиpилгaн ёндaшув – бу пeдaгoгнинг эътибopини бoлaнинг aжpaлмac шaxcигa, унинг нaфaқaт интeлeктуaл қoбилиятлapи вa фуқapoлик мacъулият ҳиccини pивoжлaнтиpишгa бўлгaн эътибopини, бaлки ҳиccий, эcтeтик, ижoдий мoйилликлapи вa pивoжлaниш имкoниятлapигa эгa бўлгaн pуҳий шaxcни pивoжлaнтиpишгa қapaтишдиp. Тaълимнинг acocий қaдpиятининг бундaй эътиpoф этилиши шaxcнинг ўзигa xoc шaкллaнишидиp. Биз ҳap биp бoлaгa унинг xуcуcиятлapини, ҳaётий қaдpиятлapини, интилишлapини aниқлaш acocидa ўзлapининг pивoжлaниш йўллapини тaнлaш ҳуқуқини бepишимиз кepaк.

Шaxcгa йўнaлтиpилгaн тexнoлoгиялap ҳap биp бoлaнинг индивидуaл xуcуcиятлapигa мoc кeлaдигaн тaълим вa тapбия уcул вa вocитaлapини aниқлaйди. Шу билaн биpгa, бoлaлapнинг мунocaбaтини вa фaoлияти тaшкил этилишини ўзгapтиpaди, туpли ўқув қўллaнмaлapдaн фoйдaлaнaди:

• тaдқиқoт ( муaммoлapни излaш,кaшфиёт opқaли ўpгaниш, тaжpибa);
• кoммуникaтив (мунoзapa, нутқни pивoжлaнтиpиш, фaнтaзия, нoтиқлик);
• пcиxoлoгик ( ўз тaқдиpини ўзи бeлгилaш-бoлaни тaнлaшгa ўpгaтиш, ўзини-ўзи бoшқapиш, ўзини-ўзи ҳимoя қилиш, ўзини-ўзи тapбиялaш);
• ўйин (ўйин opқaли ўpгaниш, эpтaк, вaзият, caҳнaлaштиpиш-фaнтaзиягa киpиш);
• фaoлият (бoлa билимлapни тaйёp ҳoлдa эмac, бaлки тaълим-тapбия жapaёнидa ўзи ўpгaнaди);
• peфлeкция (индивидуaлликни caқлaш, ижoдий яpaтувчaнлик, шaxcийликни ҳap қaндaй фaoлиятдa шaxc cифaтидa caқлaб қoлиш, ўзини-ўзи aниқлaш вocитacи).

Шaxcгa йўнaлтиpилгaн ёндaшувни aмaлгa oшиpишдa тaълим жapaёнидa бoлaнинг биp вaқтнинг ўзидa ўйнaши, pивoжлaниши вa ўpгaниши учун имкoният яpaтиш кepaк. Мaктaбгaчa ёшдaги бoлaлap вa пeдaгoг ўpтacидaги ўзapo мунocaбaтлapнинг acocий шaкли улapнинг биpгaликдaги фaoлияти ҳиcoблaнaди.

Биpгaликдaги фaoлияти - бу бoлaнинг cубъeктив пoзицияcини эгaллaш шapтидиp, жapaён дaвoмидa бoлaнинг қизиқишлapи, мoйиллиги, эҳтиёжлapи, иcтaклapи қoндиpилaди, ижoдий caлoҳияти pивoжлaнaди, шaxcий фaзилaтлapи (фaoлияти, тaшaббуcи, муcтaқиллиги, ижoдкopлик) шaкллaнaди.

Биpгaликдaги фaoлият қуйидaгичa тaшкил этилaди:

• бoлaлapни қизиқтиpгaн муaммoлapни биpгaликдa aниқлaш;

• бoлaлap фaoлиятининг мaқcaдини биpгaликдa aниқлaш;

• бoлaлap фaoлиятини биpгaликдa peжaлaштиpиш, тaxминлap, муaммoлapни ҳaл қилишдa вocитa вa мaтepиaллapни, уcуллapини тaнлaш;

• бoлaлapнинг муcтaқил фaoлияти, тapбиячининг индивидуaл ёpдaми;

• биpгaликдaги фaoлият нaтижacини муxoкaмa қилиш, ютуқлapни муxoкaмa қилиш, мувaффaқиятcизликлapни aниқлaш.

Кичик ёшдaги бoлaлapни тapбиялaш вa тaълим бepишдa улapнинг ижтимoий,ҳиccий,кoгнитив вa жиcмoний эҳтиёжлapини уйғунлaштиpишгa эътибop қapaтмoғимиз лoзим. Мaктaбгaчa тaълим тaшкилoтлapи пeдaгoглapи мaктaбгaчa тaълим мaқcaдлapини aмaлгa oшиpишдa acocий poлни бaжapишaди, шунинг учун улapгa кўнмкмaлapини pивoжлaнтиpиш вa ўз xизмaтлapини тaқдим қилиш учун кeнг имкoниятлap яpaтиш,улapни қўллaб қуввaтлaш муҳим aҳaмият кacб этaди.

 

---

 

Bolalarga motorika mashqlari asosida ingliz tilni o'rgatish

Мaктaбгaчa тaълимдa инглиз тилини ўpгaтиш жудa муpaккaб жapaёндиp. Мaшғулoт дaвoмидa бoлaлapни эшитиш вa гaпиpиш кoмпeтeнцияcиялapи pивoжлaнтиpилaди. Ҳoзиpги кундa дaвлaт тaлaблapи кeлтиpилгaнидeк бoлaлapгa қўл мeҳнaтини ўpгaтиш, мaшғулoтлapдa мaвзулapгa мoc мoтopик мaшқлapни ўткaзиш инглиз тили мaшғулoтлapигa ҳaм жaлб қилинмoқдa.

Мaйдa вa йиpик мoтopикa мaшқлapи aнъaнaвий мaшқлapгa ниcбaтaн caмapaлиpoқдиp. Бoлaлapдa унгa ниcбaтaн қизиқиш aнчa юқopи дapaжaдa. Дacтaввaл мoтopикa тушунчacини ёpитиб ўтcaк, Мoтopикa (лoтинчa мotus-ҳapaкaт) - opгaнизм ёки aлoҳидa opгaнлapнинг motor фaoлияти. Motor қoбилиятлapи дeгaндa мaълум биp вaзифaни бaжapиш учун тўлиқ зapуp бўлгaн ҳapaкaтлap кeтмa-кeтлиги тушунилaди.Мoтopикa йиpик, мaйдa вa ceнcoмoтopикa мaшқлapигa бўлинaди. Ўзбeкиcтoн Pecпубликacининг илк вa мaктaбгaчa ёшдaги бoлaлap pивoжлaнишигa қўйилaдигaн Дaвлaт тaлaблapининг Мaктaбгaчa ёшдaги бoлaлap pивoжлaнишигa қўйилaётгaн тaлaблapидa йиpик мoтopикa- бoлa ўз тaнa aъзoлapини бoшқapaди, мaқcaдли тўғpи ҳapaкaтлaнaди(биp жoйдa икки oёқлaб caкpaш; oлдингa cилжиб caкpaш; бaдaнтapбия вaқтидa мaшқлapни тaкpopлaш; туpли уcуллap билaн caкpaш; биp жoйдa aйлaниб caкpaш, oёқлapини ўнггa вa чaпгa aлмaштиpиб caкpaш; биp, икки, тўpттa бўлиб caфлaниш, дoиpa бўлиб, қaтop бўлиб юpиш кaби мaшқлap), мaйдa мoтopикa-бoлa қўли вa бapмoқлapини туpли мaқcaдлapдa ишлaтaди (мaйдa пpeдмeтлapни мaълум биp тapтибдa тaxлaш; муcтaқил paвишдa ўйинчoқлapни қутигa жoйлaштиpиш вa ундaн oлиш; кaттaлap ёpдaмидa йиpик ҳaжмдaги мунчoқлapни ипгa ўткaзиш; буюмлapни биp идишдaн иккинчиcигa жoйлaштиpиш; нaмунa acocидa ипгa мaйдa, ўpтa, вa йиpик мунчoқлapни тepиш; мaйдa буюмлapни буpaш вa биp биpигa улaш(кoнcтpуктop қиcмлapи) ; нaмунa acocидa тўғpи чизиқ вa aйлaнa чизиш; кўpcaтилгaн чизиқ бўйичa қoғoз, мaтo вa caлфeткaни буклaш; кўpcaтилгaн чизиқ бўйлaб қoғoзни қaйчи билaн қиpқиш; бeлгилaнгaн чизиқлap бўйлaб қoғoзни бaтapтиб йиpтa oлиш; мaйдa қиcмли мoзaикa вa пaзллapни йиғиш кaби мaшқлap), ceнcoмoтopикa-бoлa ceзги opгaнлapи ёpдaмидa ўз ҳapaкaтлapини бoшқapишгa қoдиp (кaттa кoптoклapни мacoфaгa, икки қўл билaн, ўтиpиб, туpиб иpғитиш; бeлгилaнгaн нишoнгa пpeдмeтни иpғитиш; тaъмни aниқлaш; бoшқa бoлaгa кoптoкни иpғитиш ёки oтиш; бapмoқлap opқaли пpeдмeтлapни ceзиш кaби мaшқлap) дeгaн тaъpифлap бepилгaн

 

---

 

Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida ingliz tilni o'rgatishda oʻyin faoliyatining o'ziga xosligi

Oʻyin oʻzining kelib chiqish, yoʻnalish va mazmuniga koʻra ijtimoiy voqelik hisoblanadi va bola faoliyatining yorqin turidir. Unda maqsadning mavjudligi, sabablar, amalga oshirish vositalarining rejali harakatlari, natijaning mavjudligi uning oʻziga xosligidir. Xususiyatlarning orasida sabablarning oʻziga xosligi asosiy hisoblanadi. Oʻyin jarayonida bolaning psixik bilish jarayoni, irodasi, hissiyoti, ehtiyoji va qiziqishlari, taʼsirchanligi – uning butun shaxsiyati shakllanadi.

Bola oʻyinda oʻzining bevosita ehtiyoj va qiziqishlaridan kelib chiqadi. Bolalarning oʻyinlari oʻzining rang-barangligi bilan ajralib turadi. Oʻyin oʻz mazmuni va tashkil etilishi, bolalarga taʼsir koʻrsatish darajasi, buyumlarning turlari hamda kelib chiqishiga koʻra quyidagi turlarga boʻlinadi.

Oʻyin turlari:

1.Harakatli oʻyinlar: bolalarda sezgirlik, ildamlik, chaqqonlik, ishora va qoidalarga amal qilish, epchillik, intilish, hamjihatlilik, oʻzaro yordam berish, qaygʻurish, xushchaqchaqlik, chamalash, moʻljalga olishga oʻrgatadi.

2.Tinch oʻyinlar: bu oʻyin turi bolalar harakatli oʻyinlardan olgan energiyani pasaytiradi va yurak –qon tomirlarini harakatini meʼyor holatiga olib keladi. Harakatli oʻyinlardan keyin albatta tinch oʻyin berilishi lozim. Bundan tashqari xotira va nutqlarini rivojlantirish maqsadida ayrim soʻz oʻyinlari ham tinch oʻyinlar sifatiga kiradi.

3.Taʼlimiy oʻyinlar: Bolalarda eshitish, koʻrish, sezish aʼzolari orqali turli narsa va buyumlarni xossalarini bilishga,ularni taqqoslashga, sinchiklab oʻrganish, umumlashtirishga, guruhlarga ajratish, kuzatuvchanlik, zukko, bilimdon, mustaqil, dono boʻlishga, narsa va hodisalarni tahlil qila olishga, xulosa chiqarishga oʻrgatadi.Oʻz nomidan kelib chiqib taʼlim beradi.

4.Mazmunli-qoidali oʻyinlar: ijtimoiy hayotga tayyorlaydi, muloqotga kirishishni oʻrgatadi, kattalar mehnati bilan tanishtiradi, dunyoni anglaydi.

5.Rivojlantiruvchi oʻyinlar: Bolalarning aqlini peshlaydi, oʻylashga, ijod va ixtiro qilishga oʻrgatadi.

6.Qurish-yasash oʻyinlari: Bolalarda, aqliy, axloqiy, mehnat, ijodiy va estetik tarbiya asoslarini shakllantiradi. Ularda tafakkur rivojlanadi. Kichik guruhlarda bolalar qurilish materiallarining rangi, shakli bilan tanishsalar, katta guruhlarda esa shakllarning bir-biridan farqi, qurilma qismlarining rangi, tuzilishi va bir-biriga mosligini, qayerlarda ishlatish mumkinligini biladilar, harakatlar koordinatsiya rivojlanadi.

Oʻz oʻrnida oʻyin turlarini ijodiy va qoidali oʻyinlar turkumiga ajratish mumkin.

Ijodiy oʻyinlar – bolalarning mustaqil, ijodiy, oʻzlari oʻylab chiqqan oʻyinlar majmuidir. Bunda bolalar oʻz taassurotlari, borliq hayotdagi tushunchalari va unga boʻlgan oʻz munosabatlarini aks ettiradilar va u orqali tafakkurlari rivojlanadi. Ijodiy oʻyinlar quyidagi turkumlarga boʻlinadi:

1.Syujetli-rolli;

2.Dramalashtirilgan;

3.Qurilish;

4.Tabiat materiallari bilan oʻynaladigan oʻyinlar.

Ijodiy oʻyinlar. Ijodiy oʻyinlar boshqa tur oʻyinlardan quyidagi xususiyatlari bilan ajralib turadi:

1.Oʻyin mazmunining oʻziga xosligi.

2.Rollarning mavjudligi.

3.Hayoliy vaziyatning mavjudligi.

Qoidali oʻyinlar a) xalq milliy oʻyinlari; b) mualliflik oʻyin turlariga boʻlinadi.

 

Ingliz tili mashg'ulotlarda O’YINLI MASHQLAR (Jismoniy mashqlar)ning ahamiyati

Maktabgacha yoshdagi bolalar mashg’ulotda tez toliqib qoladilar,shuning uchun mashg’ulotni o’tkazish jarayonida pedagogga bolalarning ish qobiliyatini oshiruvchi yengil jismoniy mashqlarni o’tkazish tavsiya etiladi. Jismoniy mashqlarni o’tkazish paytida bolalar ruscha so’zlarni qo’llagan holda harakat qiladilar, turli harakatlarni bajaradilar, tanish so’zlarni, so’z birikmalarini, gaplarni va she’rlarni takrorlaydilar hamda mustahkamlaydilar. Dastlab til o’qituvchisi mashqni o’zi bajaradi, bunda harakatlarini so’zlar bilan sharhlaydi, keyin esa bolalarga mashqni birgalikda bajarishni taklif qiladi. Bolalardan jismoniy tarbiya mashqlarida ishlatilgan so’zlarni darhol takrorlashni talab qilmaslik kerak. Ularga eshitgan so’zlarini hazm qilish, keyin esa ularni takrorlash uchun imkoniyat berish zarur. Odatda, bolalar keyingi mashg’ulotdan boshlab barcha so’zlarni pedagog bilan birgalikda takrorlay boshlaydilar. Birinchi mashgulotlarda oddiy jismoniy tarbiya mashqlarini berish va ularni so’zlar bilan sharhlab borish, bolalarning rus tilidagi so’z zahirasi boyitilgach esa, mashqlarni murakkablashtirib boorish darkor.

O’YINCHOQLAR ASOSIDA HIKOYA QILISH

Maktabgacha yoshdagi bolalar hayotida o’yinchoqlar muhim o’rin tutadi. O’yinchoqlarda atrofdagi hayotiy narsalar kichraytirilgan hajmda aks etgan va bu bolaga ulardan o’yin davomida hayotiy vaziyatlarga qarab foydalanish imkonini beradi. O’yinchoqlar milliy bolalar bog’chalarida bolalarning ikkinchi tildagi nutqni rivojlantirishda katta imkoniyatlar yaratadi. Ular bolalarning ikkinchi tildagi bilimlarini mustahkamlashda - ko’p martalab imkoniyatlar yaratib beradi. Bolalarga ikkinchi tilda so’zlashish nutqini o’rgatishning dastlabki bosqchlarida, mashg’ulotlarda til o’qituvchilarining nutqi hukmron bo’ladi.  Birlamchi bosqichda tavsiflash uchun o’yinchoqlarni tanlash ayrim xususiyatlarga ega: O’yinchoqlarning nomlari bir xil bo’lishi, lekin ularning tashqi ko’rinishi, hajmi va ranglari turlicha bo’lishi mumkin.

Maktabgacha yoshdagi bolalarga ingliz tilni o‘rgatish metodlarining o‘ziga xos xususiyatlari.

SUHBAT

Suhbat — bu ingliz tilni o’rgatishning dastlabki bosqichida eng qulay va keng tarqalgan ish turidir. Suhbat jarayonida bolalar yangi so’zlarni zarur grammatik shaklda o’rganib oladilar, o’tgan mashg’ulot materiallarini takrorlaydilar, ularda o’rganilayotgan tilda muloqot qilish ko’nikmalari shakllanadi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ingliz til mashg’ulotlarida asosan hosil qiluvchi (o’rgatilgan material asosida) va umumlashtiruvchi suhbatlardan foydalanish lozim. Suhbatdan bolalar bilimlarini bir tizimga solish uchun foydalaniladi. Suhbat jonli tusga ega bo’lishi va eng yuqori samara berishi uchun bolalarning mustaqil fikrlarini eshitish, ularning suhbat mavzusiga nisbatan shaxsiy munosabatlarini aniqlashga intilish lozim. Suhbat tabiiy holda va erkin borishi zarur. Agar mantiqiy va grammatik jihatdan to’gri bo’lsa, qisqa javob keng yoyilgan javobdan ko’ra ishonchliroq chiqadi. To’gri javob olish uchun savolni to’gri tuzish muhim ahamiyatga ega. Savollar oddiy, aniq, va tushunarli bo’lishi kerak. Maktab yoshidagi bolalarning individual xususiyatlariga mos keluvchi hamda ularga uchun mumkin bo’lgan savollarning qo’yilishi o’z leksikasi va frazeologayasi jihatdan katta pedagogik va metodik mahoratni talab etadi.

BOLALAR BILAN SUHBAT.

 Boshqa kishilar bilan suhbatlashish, o’z taassurotlarini, fikrlarini, hislarini, kechinmalarini boshqalar bilan o’rtoqlashishga ehtiyojmandlik insonga xos xususiyatlardandir. Bolaga esa, ayniqsa, ko’proq xosdir. Bu ehtiyojdan boshqa millat bolalarida o’zga tilda suhbatlashish nutqini rivojlantirish yo’lida foydalanish lozim. Maktabgacha tarbiya sohasidagi yirik arbob Ye.I.Tixeeva shunday ko’rsatib beradi: "...bolalar bilan yakka tartibdagi suhbatlar o’z tarbiyaviy ahamiyatiga ko’ra, ayniqsa, ahamiyatlidir, zero, unda bolaning ichki dunyosi ochiladi va uning tili jamoadagi suhbatlarga qaraganda, beqiyos darajada rivojlanadi" maktabgacha ta’lium tashkilotlarida ingliz tilni o’rgatayotgan til o’qituvchilari har qanday kichik imkoniyatlardan foydalanib, bolalar bilan ingliz tilda ko’proq gaplashishga intilishi lozim. Bolalar bilan suhbatlashish uchun rejimli jarayonlarni o’tkazish, bolalarning qiziqishlaridan kelib chiqqan holda tizimli suhbat mavzularini tanlash, masalan: bolalarni qabul qilib olish, sayrga chiqish uchun kiyintirish, sayr qilish kabi jarayonlardan foydalanish tavsiya etiladi. Masalan, bolani qabul qilib olishda tarbiyachi undan qanday o’yinchoqlar olib kelganligini va uyda kimlar bilan o’ynaganini so’raydi; sayrga chiqish uchun kiyintirayotgan paytda bolalardan qanday kiyimlar kiyayotganliklarini aytishni taklif qiladi. Bolalar bilan yakka tartibda o’tkazilgan suhbatlarda til o’qituvchilari bolaning ikkinchi til tovushlar talaffuzidagi xatolarini yoki u yoki bu grammatik shakllarni noto’gri qo’llayotganini aniqlashi, to’gri talaffuz etish va so’zlarni zarur grammatik shaklda qo’llash uchun namunalar berishi mumkin.

Ingliz tilni o‘rgatishning psixologik xususiyatlari.

Hayotning yuksak talablari bizni ta’lim va tarbiyani tashkil etishda yangi, samaraliroq psixologik-pedagogik yondashuvlarni izlashga majbur qiladi. Shu ma'noda, ikkinchi tilni o‘rgatish muammosi alohida ahamiyatga ega: o‘rganishni qachon boshlash va uni bolalikda qanday olib borish kerak, shunda uni o‘rganish ta'lim jarayonining barcha ishtirokchilariga zavq va foyda keltiradi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o‘rgatishning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan ma'lum bir yoshning psixologik xususiyatlarini tushunishga, tegishli o‘qitish metodikasiga va, albatta, til o‘qituvchisining shaxsiyatiga bog‘liq.

O‘rganish samarali bo‘lishi uchun ta'lim markazi bolaning o‘zi, uning motivlari, maqsadlari, o‘ziga xos psixologik tuzilishi, ya'ni shaxs sifatidagi bola - o‘quvchi bo‘lishi kerak. Til o‘qituvchisining barcha uslubiy qarorlari "bola shaxsi prizmasi" orqali bilishi  kerak.

Maktabgacha yoshni qamrab olgan davrda barcha psixofiziologik tizimlar faoliyatida sezilarli o‘zgarishlar ro‘y beradi. Idrok ko‘p qirrali, mazmunli, maqsadli, tahlil qiluvchi bo‘lad va asta-sekin rivojlanadi. Nutq idrok etishning rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko‘rsatadi - bola sifatlar, xususiyatlar, turli ob'ektlarning holati va ular o‘rtasidagi munosabatlarning nomlaridan faol foydalana boshlaydi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tillarni o‘rgatish o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Bu yoshdagi bolalarda og‘zaki nutq yaxshi rivojlangan bo‘lib, ( 4 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan davr ikkinchi tilni o‘rganishga kuchli moyillik kuzatiladigan davr hisoblanadi), ular og‘zakinutq orqali axborotlarni qabul qilib olishdek noyob qobiliyatga ega bo‘ladi, shuningdek, u yoki bu millatga tegishliligi bilan bog‘liq nasliy faktorlar ta’siridagi muayyan erkin fikrlash qobiliyati bolaga tilni muvaffaqiyatli o‘rganish imkonini beradi. Bolalarning ongi mukammal qobiliyatga ega bo‘lib, u bolaning atrofida sodir bo‘layotgan voqea- hodisalar haqidagi ma’lumotlarni hech qanday tahlilsiz qabul qilib oladi. Bolalar  kattalardan farqli o‘laroq real hayotni ko‘ra oladi va bu bolaga ikkinchi tilni alternative yo‘l bilan o‘z fikrlarini ikkinchi tilda ifodalash orqali o‘rganish imkonini beradi. Bog‘cha yoshidagi bolalarga ikkinchi tilni o‘rgatishda pedagoglar bolalarning aqliy rivojlanish darajasi dars jarayonida uchraydigan ko‘plab voqealarni mustaqil hal eta olmasliklarini inobatga olishlari kerak ( og‘zaki, o‘yin tarzidagi va boshqalar). Bolalar kichik yoshda ikkinchi tilni samarali o‘rganishlarining yana bir sababi, aynan maktabgacha yoshida bolalar kattalarga nisbatan ikkinchi til materiallarini yaxshiroq tushunadilar, qabul qiladilar va eslab qoladilar, shuningdek, ularda ikkinchi tildagi bilimlar kam bo‘lishiga qaramay muloqotga kirishishlarida hech qanday to‘siqlar bo‘lmaydi.

Maktabgacha ta’lim yoshida bo‘lgan bolalar (5-6 yosh) spetsifik qobiliyatga ega bo‘libgina qolmay, balki ikkinchi tilni erta o‘qitishni boshlashda bola o‘zini yaxshi his qilishi uchun va o‘quv jarayoni samarali o‘tishi uchun aniq ehtiyojlarga ega ekanliklarini ham hisobga olish kerak. Maktabgacha ta’lim va boshlang‘ich maktab bosqichida tarbiyachi va til o‘qituvchi tomonidan ikkinchi tilni yangicha talaffuzi bilan birgalikda til o‘qituvchi tomonidan ziyraklik ham talab qilinadi, ayniqsa bola rivojlanishining emotsional jihtlarini inobatga olish lozim.

Maktabgacha yosh- bu shaxs shakllanishining ilk davri. Bu davrda sabab va ehtiyojlarning bo‘ysunish tartibi mavjud bo‘ladi, axloq normalari faol o‘zlashtiriladi, bolaning ushbu yoshga mos bo‘lgan ijtimoiy va axloqiy holatlarini aniqlash uchun zarur bo‘lgan, olimlar ta’kidlab o‘tganidek, bilim, qobiliyat va ko‘nikmalar, ijtimoiy malakani shakllantiradi. Kommunikativ malaka yetakchi ijtimoiy malaka tizimidan biri hisoblanadi. Bolaning rivojlanishi uchun o‘z tengdoshlari va kattalar bilan faol muloqotda bo‘lishi zarur,bu orqali u boshqa insonlarni, ularning qiziqish va ehtiyojlarini o‘rganadi. Maktabgacha bo‘lgan yoshda muvaffaqiyatli kommunikativ malaka ko‘rsatgichlari sifatida emotsional munosabat, hamkorlikda ishlash qobiliyati, tashabbuskorlik, tengdoshlari va kattalar bilan bo‘lgan muloqotda adekvativlikni ajratish kerak.

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarda insonning to‘laqonli rivojlanishi uchun eng muhim hisoblangan ijtimoiy malakalarni shakllantirish maqsadida kommunikativ malakalarni o‘zlashtirish bo‘yicha rivojlantiruvchi faoliyatni tashkil etish lozim.

Ikkinchi tilni maktabgacha bo‘lgan davrda o‘yin shaklida o‘tkazish yaxshi samara beradi. O‘yin bog‘cha tarbiyalanuvchisining asosiy mashg‘uloti hisoblanib, deyarli har qanday til ko‘nikmalarini kommunikativ jihatdan o‘rganishda babaho hisoblanadi. Bola dunyo manzaralarini o‘yin shaklida qabul qiladi, o‘zining hayotiy tajribasi bilan taqqoslaydi va bunda til strukturasi namunalariga ega bo‘ladi.

Harakatli o‘yinlar jismoniy tarbiya vositasi bo‘lib, maktabgacha bo‘lgan davrda bolalarning har tomonlama rivojlanishiga samarali sharoit yaratib beradi. Ular bir tomondan amaliy faoliyat hisoblanib, bolalarning har tomonlama rivojlanishiga yordam beradi, boshqa tomondan esa ularning diqqatini, xotirasini, fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun maqbul sharoitlar yaratadi. Bunda harakatli o‘yinlarga kiritilgan qoidalar o‘yin ishtiriokchilari ongida jamiyatdagi insonlar o‘rtasidagi munosabatlar, real hayotda o‘zini tutish haqidagi tasavvurlarini mustahkamlaydi. Bolalarning diqqatini va e’tiborini o‘ziga yaqqol jalb qiluvchi predmetlar bilan tortish mumkin. Eng asosiysi bog‘cha yoshidagi bolalarga og‘zaki ko‘nikma va bilimlar rivojlanmagan bo‘lib, bu o‘z navbatida ularda murakkab mazmunga ega iboralar tuza olmasliklariga, bu turdagi iboralarni tuza olmasliklariga, bu turdagi iboralarda so‘zlarni o‘zlashtira olmasliklariga olib keladi. Shu sababli mashg‘ulot jarayonini yuqorida sanab o‘tilgan xususiyatlarini inobatga olgan holda tashkil etish lozim.

O‘quv guruhida bolalarning kamchiliklarini tashkil etishi (turli ijtimoiy guruhlarda, xususan juftlikda, kichik guruhlarda, katta guruhlarda individual ishlashuchun bir guruhda 8 tadan 12 tacha bola bo‘lishi tavsiya etiladi) va talab  darajasidagi o‘quv xonasi har bir bolaning ehtiyojiga ko‘ra o‘qituvchidan yordam olish uchun imkoniyat yaratishga kafolat beradi.

Bularning barchasi erta yoshda kommunikativ ehtiyojlarni va iboralarni ikkinchi tilda uyg‘unlashtirish imkonini beradi. Maktabgacha yoshdagi bolalarga ikkinchi tilni o‘rganishda muayyan metodlar va usullardan foydalanish, biron bir vazifa yoki mavzuga o‘tish jarayonida (faoliyatning harakatli turlari bilan passiv harakatning uyg‘unligi aks etgan faoliyat bilan bog‘lash lozim) bir metoddan boshqasiga mantiqiy bog‘langan holda o‘tish tavsiya etiladi.

Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga ikkinchi til mashg‘ulotlarini haftada ikki marta 25 daqiqadan 30 daqiqagacha o‘tkazish tavsiya etiladi. Shu tariqa bir oyda 8 ta mashg‘ulot, bir yilda esa taxminan 72 ta mashg‘ulot tashkil etiladi.

 

---

 

 

Bolalarning yoshiga qarab mavzu ustida ishlash yo‘llari.

"Hayvonlar" mavzusi bilan ishlash misolidan foydalanib, turli yosh guruhlarida ikkinchi tilni o‘rganish va o‘yin darslarini o‘tkazish uchun qanday imkoniyatlar mavjudligini tahlil qilish mumkin.

1-guruh (3-4 yoshli bolalar). Bolalar hayvonlarni nomlashni o‘rganadilar, ularni hayvonot bog‘ida, o‘rmonda, fermada, rasmda topadilar. Rang berish  bo‘yicha amalga oshiriladi: "ob'ektni yashirish", ya'ni uni ko‘rinmasligi uchun bo‘yash yoki bir xil narsani topib, juftlik hosil qilish. Ko‘zlarini yumib, bolalar qaysi o‘yinchoq hayvonga teginish kerakligini taxmin qilishadi, sumkani his qilishadi, unda nima yashiringanini aniqlaydilar. Bolalar hayvonot bog‘ini hayvonlar bilan to‘ldirishadi, safari o‘ynashadi. Buyruq bo‘yicha ular mos keladigan hayvonlar kabi yugurishadi, sakrashadi, yurishadi, uchadilar, suzadilar. Agar model dastlab o‘qituvchi tomonidan berilgan bo‘lsa, ular u yoki bu hayvonning nima qilishini haqiqiy va ajoyib tarzda tasvirlaydi. Fonetik o‘yinlar mumkin, masalan, hayvonlarning ovozi va qo‘shiqlari.

2-guruh (4-5 yoshli bolalar). Bolalarning o‘zlari hayvonlarga niqoblar, kostyumlar kiyish yoki harakatlarga taqlid qilish orqali taqlid qilishlari mumkin. Ular o‘rmondagi, hayvonot bog‘idagi, o‘rmondagi hayotlari haqida gapirishadi, sirkda o‘qitilgan hayvonlar bilan sahna ko‘rinishlarini o‘ynashadi. Ular hayvonlarning qaysi uyi, kiyimi, mebellari borligini aytadilar. Sahnalar odamlarning qobiliyatiga ega bo‘lgan hayvonlar ishtirokida o‘ynaladi (timsoh ko‘chada yuradi, do‘konga kiradi, kvartirani tozalaydi). Morfologik o‘yinlar mumkin, masalan, biz hayvonni ko’rsatamiz va qo‘shiq aytamiz: mushuk –cat ,maymun-monkey,timsoh – crocodile.

3-guruh (5-6 yoshli bolalar). Bolalar hayvonlarning xususiyatlarini va ularning xatti-harakatlarini tushuntirishlari mumkin: timsoh yomon yoki yaxshi, chunki u yoqtirgan yoki yoqtirmagan sovg‘ani oldi. Timsoh yig‘laydi, tashvishlanadi, telefonda qo‘ng‘iroq qiladi, fil bilan gaplashadi, bolalarini tarbiyalaydi. Bolalar hayvonlarni boshqa usullarda (qog‘ozdan, kublardan, tayoqlardan, qutilardan) chizishadi, haykaltaroshlik qilishadi va yasashadi, so‘ngra o‘zlarining ishlari haqida gapiradilar, chizmalar va qo‘l san'atlarini tasvirlaydilar, ularni bitta panelga birlashtiradilar yoki umumiy panoramaga qo‘yadilar. Hayvonlarning ensiklopediyasini tuzish va tavsiflash mumkin. Ular bir uyda yashashlari, bir-birlariga tashrif buyurishlari, knyazlar va malikalar, sehrgarlar tomonidan sehrlanishi mumkin. Grammatik o‘yinlar mumkin, masalan, jumlalarning davomi: Menda ... timsoh bor, menda ... timsoh yo‘q, men ... timsoh sotib olaman. I  have a crocodile, I don’t have a crocodile,I will buy a crocodile.

4-guruh (6-7 yoshli bolalar). Bolalar dunyoning qaysi qismlarida qanday hayvonlar mavjudligini (masalan, shimolda va janubda O‘zbekistonda, shuningdek, Afrikada, Avstraliyada va boshqalarda), ularning ma'lum bir iqlimda hayotga qanday moslashishini bilib oladilar (masalan, ba'zi hayvonlar qishda uxlaydi, qushlar janubga uchadi), hayot tarzida bir-biridan farq qiladi: pingvinlar tuxumlarini panjalarida ko‘taradilar va ilonlar ularni qumga ko‘madilar, baliq va to‘tiqushlar turli xil ranglarda bo‘lishi mumkin. 6-7 yoshli bolalar stolda chop etilgan o‘yinlar, hayvonlarni chizish, hayoliy hayvonlarni ixtiro qilish uchun vazifalar (ularning qancha oyoqlari bor, boshi, dumi va boshqalar qanday ko‘rinishga ega) variantlari mavjud. Sintaktik o‘yinlar, masalan, so‘zning ma'lum bir shakli bilan jumlalarni ixtiro qilish, shuningdek, grammatik o‘yinlar, masalan, otning jinsini aniqlash mumkin.

Darslarni tashkil etishda yosh xususiyatlarini hisobga olish, ikkinchi tilni bilish darajasidan qat'i nazar, barcha bolalar uchun ishni qiziqarli qilish imkonini beradi; Shu bilan birga, til o‘qituvchisi ikkinchi tilda muloqotning ayrim turlarida bolalarning turli darajadagi tayyorgarligi namoyon bo‘lishini hisobga oladi, shuning uchun kimdir uchun bu faol nutq sinovi, boshqalar uchun bu sinov bo‘ladi.

Ingliz tilini necha yoshdan o‘rgangan ma’qul

Dunyo olimlari 7 yoshgacha bo‘lgan davrda bola ikkinchi tilni oson o‘zlashtirishishi bo‘yicha yakdil fikr bildirishgan. Bu davrda bola tillarni tushunib emas balki mexanik tarzda o‘rganadi shuning uchun ikkinchi tilni qo‘llanilishi va talaffuzi oson o‘zlashtiriladi. Ammo shunday bo‘lsada bolaning har qanday tilning tovushlarini taqlid qilish qobiliyati bilan tug‘ilshini hisobga olsak bu jarayonni ertaroq boshlash fikridagilar ham ko‘pchilikni tashkil qiladi. Inson miyasini o‘rganilish bo‘yicha olib borilayotgan tadqiqotlar natijasida, chaqaloq tug‘ilishidan uch yoshigacha bo‘lgan davr bola rivojlanishning eng muhim davri ekanligi isbotlangan.  Shunigdek uch yoshli bolaning miyasi katta yoshdagi odam miya faoliyatidan ikki karra tezroq va yaxshiroq ishlashi ham aniqlangan. Shuning uchun ingliz mutaxassislarining fikricha bolaning birinchi yildayoq ikkinchi tilni tanishtirib borish uni oson o‘zlashtirishiga yordam bo‘lishini ta’kidlashadi. Ammo har qanday xolatda xam bolaning psixologik va til o‘zlashtirish qobiliyatini hisobga olish nihoyatda muhim omil ekanligini unitmasligimiz kerak

Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ingliz tili bo'yicha o'yinlar

Chet tillarini o'rgatish juda hayajonli va juda mas'uliyatli kasb. Yangi davr o‘qituvchilardan bu muammoga yangicha yondashishni talab qiladi. Chet tillarini, xususan, ingliz tilini o'rgatishda o'quv o'yinlari yoki o'yin mashqlaridan foydalanish muhim rol o'ynaydi.

O'yin o'quvchilarning aqliy faoliyatini charxlaydi; aynan o'yinda bolalar ijtimoiy funksiya, xatti-harakatlar normalarini o'rganadilar; har tomonlama rivojlantirish. O'yinning rivojlanish ahamiyati uning tabiatida yotadi, chunki o'yin doimo hissiyotlardan iborat. Hissiyot bor joyda faollik bor, diqqat va tasavvur bor, tafakkur u yerda ishlaydi.

O'yin maktabgacha yoshdagi bolaning asosiy faoliyatidir. Maktabda o'qish davrida o'yin yo'qolmaydi, u o'rganish bilan birga yon, ikkinchi darajali faoliyat sifatida saqlanib qoladi. O'yindan chet tilini o'rgatish usullaridan biri sifatida foydalanish o'quv jarayonini sezilarli darajada osonlashtiradi, uni bolalarga yaqinroq va qulayroq qiladi. Darsning har bir daqiqasida bolalarning qiziqishini saqlab turish, ochiq o'yinlar, o'yinchoqlar, sehrli o'zgarishlar orqali quvonch, zavq, hayrat uyg'otish kerak.

O'yin har qanday dars va o'quv turiga mos keladi, o'quv materialini yodlash jarayonini optimallashtirishga imkon beradi, haqiqiy muloqot holatini yaratadi va bolalarning kommunikativ vakolatlarini rivojlantirishga yordam beradi.

O'yin o'z-o'zidan maqsad emas, balki boshqa ta'lim texnologiyalari bilan birgalikda qo'llaniladi.

Amaliyot barcha turdagi o'yinlarning o'quv jarayoniga ijobiy ta'sir ko'rsatadi: didaktik, mobil, ijodiy. Har bir o'yin o'z vazifasini bajaradi, bolada til materialini to'plashga, ilgari olingan bilimlarni mustahkamlashga, nutq qobiliyatlari va qobiliyatlarini shakllantirishga yordam beradi. O'yinlar sog'liqni saqlash texnologiyalarining usullaridan biridir.

 

Chet tili darslarida o'yinlardan foydalanishning oltita asosiy maqsadi mavjud:

1. muayyan malakalarni shakllantirish;

2. muayyan nutq qobiliyatlarini rivojlantirish;

3. muloqot qila olishni o‘rganish;

4. zarur qobiliyat va aqliy funktsiyalarni rivojlantirish;

5. bilim (to'g'ri tilni shakllantirish sohasida);

6. nutqiy materialni yodlash.

Maktabgacha yoshdagi bolalarda ingliz tilini o'yin shaklida o'rganish orqali muloqot ko'nikmalarini shakllantirish bir-birlari bilan hamkorlik qilish, faol tinglash, eshitish idrokini rivojlantirish, qoidalarga rioya qilish qobiliyatini rivojlantirishga yordam beradi.

O'yin orqali ingliz tilini keyingi o'rganishga doimiy qiziqish, shuningdek, uni muvaffaqiyatli o'zlashtirishga ishonch shakllanadi. Ammo shuni ta'kidlashni istardimki, o'yin nafaqat motivatsion funktsiyalarga ega.

O'yin - bu ijtimoiy amaliyotning bir turi, haqiqiy amaliy muhitdan tashqarida hayot hodisalarini samarali takrorlash. Ingliz tili darsidagi o'yin faoliyati nafaqat muloqot jarayonini tashkil qiladi, balki uni iloji boricha tabiiy muloqotga yaqinlashtiradi. O'qituvchining vazifasi, Anatol Frantsiyaning bayonotiga ko'ra, "bolalarning qiziqishini yanada qondirish uchun uyg'otishdir".

O'yinlar bolalarning tayyorgarlik darajasiga mos kelishi va ma'lum leksik materialni o'tkazish uchun zarur bo'lishi kerak. O'yin yordamida talaffuz yaxshi mashq qilinadi, leksik material faollashadi, tinglash va gapirish qobiliyatlari rivojlanadi. Uning yordami bilan siz psixologik charchoqni yo'qotishingiz mumkin; undan bolalarning aqliy harakatlarini safarbar qilish, ularning tashkilotchilik qobiliyatini rivojlantirish, o'z-o'zini tarbiyalash ko'nikmalarini shakllantirish, sinfda quvonch muhitini yaratish uchun foydalanish mumkin.

Sinfda o'yin daqiqalaridan foydalanish maktabgacha yoshdagi bolalarning kognitiv va ijodiy faoliyatini faollashtirishga yordam beradi, ularning tafakkurini, xotirasini rivojlantiradi, tashabbuskorlikni rivojlantiradi va chet tilini o'rgatishda zerikishni engishga imkon beradi. O'yinlar aql va e'tiborni rivojlantiradi, tilni boyitadi va bolalarning so'z boyligini mustahkamlaydi, ularning ma'no soyalariga e'tibor beradi. O'yin bolani o'tmishni eslab qolishi, bilimlarini to'ldirishi mumkin.

Darsdagi o'yin bilimlarni mustahkamlash usuli va mashg'ulot usuli sifatida ishlaydi.

"Mening oilam" mavzusidagi "Mening oilam" barmoq o'yini. Mening oilam"

(barmoqlarni egish)

Bu mening onam

Bu mening otam

Bu mening akam

Bu mening singlim

Bu men

Mening butun oilam

"Baliq" barmoq o'yini

Men bu baliqni ushlayman, (bir qo'lning kaftida baliq tasvirlangan)

Men uni idishga qo'yaman ("baliq" ning bir kafti "plastinka" ning ikkinchi kaftiga qo'yilgan)

"Kapalak" barmoq o'yini

Uchish, uchish kapalak (kaftlarni kesishgan, kapalak tasvirlangan)

Uching, osmonda uching (qo'llaringizni yuqoriga ko'taring)

"Tulki" barmoq o'yini

Tulki, tulki uzun burun

(bosh, o'rta va halqa barmoqlarni "uzun burun", ko'rsatkich va kichik barmoqlarni tekis "quloqlarni" bir-biriga ulang)

O'yin "Dvigatel" O'qituvchiga poezd (yoki tanasi bo'lgan boshqa mashina) kerak bo'ladi. O'qituvchi mashinist (haydovchi). Ovozlar yo'lovchilar. Har bir stantsiyada o'qituvchi platformaning raqamini va mashinaga o'tirishi kerak bo'lgan yo'lovchilar sonini e'lon qiladi. Nomlangan tovushli bola poezdga qo'shiladi.

O'yin "Ovozni ushlang" Ehtiyotkorlik, tovushlarni tuzatish uchun o'yin. oldindan o'qituvchi bolalar qaysi tovushni "tutishlari" kerakligini aytadi, so'ngra turli xil o'rganilgan tovushlarni navbatma-navbat nomlaydi, bolalar diqqat bilan tinglaydilar, oldindan kelishilgan tovushni eshitadilar.

O'yin "Juft toping" Bolalarga tovushli kartalar va ma'lum bir tovush bilan boshlangan turli xil rasmlarga ega kartalar taklif etiladi. Bolalarning vazifasi tovushli rasm juftligini, masalan, [d]-itni olishdir.

“Issiq kartoshka” o‘yini Bolalar aylana bo‘ylab pishirilgan bir (yoki bolalar soniga qarab bir nechta) “Issiq kartoshka”ni o‘tkazib, qofiyani aytadilar:

Issiq, issiq, issiq kartoshka,

Do'stingizga uzating.

Issiq, issiq, issiq kartoshka

Sizning kichkina qo'lingizda!

Qo'shiq oxirida qo'lida kartoshka bo'lgan bola o'yinni tark etadi. O'yin faqat bitta o'yinchi qolguncha davom etadi.

"Kofe" o'yini

Ikkita tayyor yigit chaqiriladi. Ular stullarda orqalarini bir-biriga qaratib, taxminan 1,5 m masofada o'tirishadi.Perga arqon tortilgan, uning uchlari stullar ostidan chiqib turadi, o'rtada unga bir qop kofe bog'lanadi. O'qituvchining buyrug'i bilan o'yinchilar o'rnidan sakrab o'yin maydonchasi bo'ylab stullar bilan soat yo'nalishi bo'yicha yugurishadi, qolgan bolalar - muxlislar - ularni qo'shiq bilan xursand qilishadi:

Men bir oz kofe istayman

Men bir oz kofe istayman

Yugurish, chopish, chopish, chopish,

Kim g'alaba qozondi?

Oyatning oxiri o'yinchilar uchun signaldir. Ular stullariga qaytib, o'tirishlari va arqonning uchini tortib, sumkani stul ostidan tortib olishlari kerak. Muvaffaqiyatga erishgan omadli kishi sumkadan ikkita konfet oladi, uning raqibi esa shirinliklar ovidagi jasorati uchun bitta konfet oladi. O'yin, shu jumladan, ota-onalar orasida kofe uchun raqobatlashishni xohlaydiganlar bor ekan.

O'yin "Siz nima qila olasiz?" mavzusida "Hayvonlar. Hayvonlar»

Bolalar o'zlarini qandaydir hayvon sifatida tasavvur qilishlari va "Siz nima qila olasiz?" Degan savolga taklif qilinadi. Ular javob berishlari kerak: "Men yuguraman / sakrayman / suzaman / ucha olaman"

O'yin "Nima o'zgardi?"

Mavzu yoki narsalar bo'yicha rasmlar stolga qo'yiladi, barcha bolalar qarashadi va eslashadi, keyin 1 bola yuz o'giradi, qolgan bolalar rasmlarni (ob'ektlarni) joylarda o'zgartiradilar. Taxminchi nima o'zgarganini chaqirganda, u so'zni ingliz tiliga tarjima qiladi.

O'yin "Bu nima?"

Qutida turli xil narsalarning rasmlari mavjud. Uy egasi o'yinning har bir ishtirokchisiga bitta rasmni tarqatadi va u qolganlardan yashiriladi. Har bir o'yinchi (o'z navbatida) unda tasvirlangan ob'ekt (yoki hayvon) haqida uni nomlamasdan aytib berishi kerak. Faqat uning xossalari va sifatlarini tavsiflashga ruxsat beriladi (rangi, o'lchami, qaerda paydo bo'lishi, qaerda ishlatilishi). Eng ko'p tasvirni taxmin qilgan va ularni ingliz tilida nomlagan kishi g'olib hisoblanadi.

"Ranglar" mavzusida "Svetofor" o'yini. Ranglar»

Maqsad: ranglarning nomlarini tuzatish, e'tiborni rivojlantirish.

Boshlanish joyini ko'rsatish kerak, chiziqdan tashqari, barcha yigitlar startda, etakchi (svetofor) marra chizig'ida. Uy egasi har qanday rangni chaqiradi, masalan, "Ko'k", bolalar kiyimlarini diqqat bilan ko'rib chiqishlari kerak, agar unda nomlangan rang mavjud bo'lsa, oldinga qadam qo'ying, agar rang bo'lmasa, harakatsiz turing. O'yin kimdir birinchi bo'lib marraga yetguncha davom etadi.

"Hayvonlar. Hayvonlar»

Material: uy hayvonlari bilan mavzu rasmlari.

O'qituvchi bolalarni o'zi tasvirlaydigan hayvonni topishga taklif qiladi.

O'qituvchi: bu hayvonning boshi, quloqlari, o'tkir tishlari, tanasi, oyoqlari, dumi bor. U uyni qo'riqlaydi, suyaklarni kemirishni yaxshi ko'radi.

Bola tashqariga chiqadi va it bilan rasmni topadi, uni ingliz tilida chaqirib, bolalarga ko'rsatadi.

"Hayvonlar" mavzusidagi "Qor to'pi" o'yini. Hayvonlar»

O'qituvchi to'pni bolalarga tashlaydi va so'zni ingliz tilida aytadi.

1) ular tarjima qiladilar

2) bu hayvonni tasvirlang

"Tarjimon" o'yini

O'qituvchi to'pni bolaga tashlaydi, so'zni ingliz yoki rus tilida chaqiradi, uni tarjima qiladi va to'pni o'qituvchiga qaytaradi.

"Qor odam va quyosh" o'yini

Bolalar niqobdagi qor odamlari, o'qituvchi - quyosh. Buyruq bo'yicha - Yugurish! -qordan odamlar stullarda quyoshdan qochib ketishadi.

Qo'shiq matni:

Qor, qor

Qordan odamlar o'sadi! (qordan odamlar o'sadi - oyoqlaridan turing, qo'llarini yuqoriga torting)

quyosh, quyosh

Qordan odamlar yugurishadi! (qordan odamlar qochib ketishadi).

O'yin "Burunning qaerdaligini ko'rsating?" mavzusida "Tana qismlari. Tananing qismlari»

Ehtiyotkorlik o'yini. Agar o'qituvchi "iltimos" desa, bola tana qismini ko'rsatishi kerak.

- ko'rsat, iltimos, burun.

- menga quloqlarni ko'rsat.

"Raqamlar" mavzusidagi "Bo'ri va quyonlar" o'yini. raqamlar"

Bo‘ri markazda o‘tirib uxlayapti. Quyon kuylaydi: Vaqt necha bo'ldi, janob bo'ri? Wolf, raqamga qo'ng'iroq qiladi. Quyonlar hisoblashadi, bo'riga yaqinlashadilar. Ingliz tilidagi nomli raqamni sanab, bo'ri o'rnidan sakrab, quyonlarni tuta boshlaydi.

Buzilgan telefon o'yin

Bolalar bir-birlariga o'qituvchi chaqirgan inglizcha so'zni aytadilar.

O'yin: "Tasavvur qiling, kim? mavzusida “Hayvonlar. Hayvonlar»

O'qituvchi bolalarga uyni ko'rsatadi. Bolalar navbat bilan derazalarni ochib, u erda ko'rgan hayvonlarni chaqirishadi. Xuddi shunday, bunday o'yinni derazalardagi rasmlarni o'zgartirish orqali darsning har qanday mavzusida o'ynash mumkin.

"Tana qismlari" mavzusida "Teginish" to'p o'yini. Tananing qismlari»

O'qituvchi tananing bir qismini nomlaydi va to'pni bolaga tashlaydi va u tananing bu qismini to'pga tegishi kerak.

O'yin "Siz nima qila olasiz qarang?”

O'rtada kichik teshikli kartani tayyorlang. Ushbu karta bilan turli xil ob'ektlarning tasviri bilan rasmni yoping, rasm orqali teshik qiling, bolalarga "Bu nima?" Degan savolga javob berish imkoniyatini bering.

"Hayvonot bog'ida" o'yini "Hayvonlar. Hayvonlar»

O'qituvchi bolalarni hayvonot bog'iga taklif qiladi. Hayvonot bog'iga boradigan yo'lda bolalar o'qituvchi bilan birgalikda qo'shiq kuylashadi:

Biz boramiz, boramiz, boramiz

hayvonot bog'iga,

qo'ng'ir ayiqni ko'rish

Katta kulrang kenguru!

Hayvonot bog'ida o'qituvchi hayvonlarga ishora qilib, bolalarga savollar beradi:

- Bu nima? - Bu timsoh.

Bu kichkina timsohmi? - Yo'q, bu katta timsoh.

- Delfinlar, ayiqlar, sherlar bor.

O'yin "Menga nima ayting?"

Maqsad: Bolalarni ob'ektning belgilarini ajratib ko'rsatishga o'rgatish.

O'qituvchi (yoki bola) qutidan narsalarni olib, ularni nomlaydi va bolalar ushbu ob'ektning istalgan belgisini ko'rsatadilar.

Agar bolalar qiyin bo'lsa, o'qituvchi yordam beradi: “Bu to'p. U nima?

"Mushukni uyg'otish" o'yini

Maqsad. Bolalar nutqida hayvonlarning bolalari nomini faollashtiring.

Material. Hayvonlar kostyumining elementlari (shlyapa)

O'yinning borishi: Bolalardan biri mushuk rolini oladi. U ko'zlarini yumib (uxlab yotgandek) o'tiradi, aylananing markazidagi stulga, qolganlari esa o'z xohishiga ko'ra har qanday hayvon bolasi rolini tanlab, aylana hosil qiladi. O'qituvchi imo-ishora bilan ko'rsatgan kishi ovoz beradi (personajga mos keladigan onomatopeya qiladi).Mushukning vazifasi uni kim uyg'otganini (xo'roz, qurbaqa va boshqalar) nomlashdir. Agar belgi to'g'ri nomlangan bo'lsa, ijrochilar joylarni almashtiradilar va o'yin davom etadi.

Kun / tun o'yini

Kunduzgi sichqonlar kliring atrofida yugurishadi, boyo'g'li uxlaydi.

Kecha-kecha - boyo'g'li uyg'onadi va sichqonlarni ushlaydi.

O'yin "Nima etishmayapti?"

Bolalar "Ko'zlaringizni yuming" buyrug'i bilan ko'zlarini yumadilar.

"Ko'zingizni oching" ko'zingizni oching va ingliz tilida chaqirib, qaysi o'yinchoq etishmayotganini taxmin qiling.

Ha - Yo'q o'yin

O'qituvchi yoki bola bolalarga o'yinchoqni ko'rsatadi, uni ingliz tilida noto'g'ri/to'g'ri chaqiradi. Bolalar rozi emaslar - Ha / Yo'q - Ha / Yo'q.

- bu mushuk

-yo'q! Bu it.

"Kuzatish" o'yini

Zaminda qog'oz izlari bor. Bolalar oyoq izlariga qadam qo'yadilar, ularni ingliz tilida 1 dan 5 gacha yoki 1 dan 10 gacha hisoblaydilar.

"Kimligini top" o'yini

Bolaning ko'ziga ro'mol bog'langan, u o'yinchoq oladi, uni ingliz tilida chaqiradi. Bolalar rozi emas - Ha / Yo'q.

O'yin "Qancha?" "Raqamlar" mavzusida. raqamlar"

Stolda 1-10 yoki 1-5 o'yinchoqlar bor. Bolalar buyrug'iga ko'ra ko'zlarini yumadilar - ko'zingizni yuming. Men o'yinchoqni olib tashlayman. Ko'zingizni oching - oching - ingliz tilida qancha qolganini hisoblang.

-necha?

-sakkiz!

"Ovozni uzatish" o'yini

Bolalar to'pni bir-birlariga uzatadilar va o'qituvchi chaqirgan ovozni aytadilar.

"Daryo bo'ylab" o'yini

Bolalar bo'yalgan daryoni toshlar ustida kesib o'tishadi, ularni ingliz tilida 1 dan 5 gacha yoki 1-10 gacha sanashadi.

Tegishli o'yin

O'qituvchi tananing bir qismini ingliz tilida chaqiradi, bolalar tegadi.

-buruningizga/qulog'ingizga/boshingizga/va hokazolarga teging.

"Tana qismlari" mavzusida "Men muzlab qolaman" o'yini. Tananing qismlari»

O'qituvchi bolalarga Santa Klaus qo'lqoplarini ko'rsatadi.

Bular Santa qo'lqoplari. Ular tegib turgan narsalarni muzlatib qo'yishlari mumkin. Endi men tananing bir qismini ingliz tilida nomlayman va siz uni yashirasiz, aks holda uni muzlatib qo'yaman!

Men aytaman: burningni muzlatib qo'ying! (Bolalar burunlarini yashirishadi). Quloqlaringizni muzlatib qo'ying! (Quloqlarni yashirish).

O'yin Go! Bor! Boring!"

Bor! Bor! Bor! (biz yuramiz)

Tez va sekin (tez, sekin yuramiz)

Tez va sekin

Oyoq uchi, barmoq uchi (oyoq uchida)

STOP! (harakat qilmaslik, tik turish).

Mushuk va sichqon o'yini

Men sichqonman, (sichqonlar mushukni silaydi)

Siz mushuksiz

Bir ikki uch

Meni tutib ol! (mushuk yugurayotgan sichqonlarni ushlaydi).

Xulosa

O'yin ishtiyoq va quvonch muhiti, topshiriqlarning maqsadga muvofiqligi hissi bilan ajralib turadi - bularning barchasi bolalarga nutqda chet tilidagi so'zlarni erkin ishlatishga to'sqinlik qiladigan uyatchanlikni engishga yordam beradi va o'quv natijalariga foydali ta'sir ko'rsatadi. Shu bilan birga, til materialini o'zlashtirish osonroq bo'ladi - va shu bilan birga, qoniqish hissi paydo bo'ladi - "ma'lum bo'lishicha, men hamma bilan teng darajada gaplasha olaman".

O'qituvchi uchun asosiy narsani unutmaslik kerakki, o'yin faqat darsning elementi bo'lib, u darsning didaktik maqsadlariga erishishga xizmat qilishi kerak. Shuning uchun bu o'yinda qanday mahorat, ko'nikma o'rgatilganligi, bola o'yindan oldin nima qilishni bilmaganligi va o'yin davomida nimani o'rganganligini aniq bilish kerak.

BOG’CHA YOSHIDAGI BOLALAR UCHUN HAYVONLAR MAVZUSINI INGLIZ TILIDA O’QITISH BO’YICHA YO’RIQNOMA

Bolalar hayvonlarni hayratda qoldiradilar va ular haqida ko’proq bilishga doimo qiziqishadi. Mana, maktabgacha yoshdagi bolangizga hayvonlarni o’rganishga yordam beradigan yoshga mos usullar.

Umumiylaridan boshlang

Maktabgacha yoshdagi bolalar cheksiz qiziqish uyg’otsa-da, ularning e’tiborlari ham qisqa. Ular turli xil hayvonlar haqida ma’lumotni saqlab qolishda qiynalishi mumkin, shuning uchun siz bolangiz tez-tez ko’radigan qushlar, mushuklar va itlar kabi hayvonlardan boshlashni xohlashingiz mumkin. Ular chiqaradigan tovushlar, qayerda yashashlari va nima qilishni yaxshi ko’rishlari haqida gapiring - “Bu qush uyiga iniga ketmoqda. Sizningcha, u uchishni yaxshi ko’radimi? ”

Bolalar ma’lum bir hayvonga ko’proq qiziqish bildirsa, bu qiziqishni rag’batlantiring. Sevimli hayvon sizning maktabgacha yoshdagi bolangiz boshqalar haqida o’rganmaydi degani emas. Darhaqiqat, sevimli hayvonga ega bo’lish, keyinchalik boshqa hayvonlar haqida bilish uchun ideal asosdir.

Ularni yumshoq bo’lishga o’rgating

Bolalar amaliy tajribalar orqali o’rganadilar, lekin bu har doim ham hayvonlar bilan muloqot qilishning eng yaxshi usuli bo’lishi mumkin emas. Hayvonot bog’ida uy hayvoni yoki hayvon bilan yuzma-yuz kelganda, bolangizga yumshoq bo’lishni va hayvonning yuziga tegmaslikni, dumini yoki quloqlarini tortmaslikni eslating. Bu nafaqat hayvonning xotirjam bo’lishiga yordam beradi, balki bolangizni hayvonlarga mehr-oqibatli bo’lishga ham o’rgatadi.

Ularni xavfsiz bo’lishga o’rgating

Albatta, hayvonlarga teginish umuman yaxshi fikr bo’lmagan holatlar mavjud. Bunday hollarda, bolangizni uzoqroq tuting, lekin unga hayvonni kuzatishga ruxsat bering, agar bu xavfsiz bo’lsa, hayvon va u nima qilayotgani haqida suhbatlashing. Bolalar bilan yurayotgan bo’lsangiz va it yaqinlashayotganini ko’rsangiz, itning yuruvchisidan siz va bolalar itga salom aytishingiz mumkinmi, deb so’rash orqali xavfsiz xatti-harakat namunasini unutmang.

Bolalarga hayvonlarning shaxsiy makoniga muhtojligini ko’rsatish nafaqat rahm-shafqatni o’rgatadi, balki xavfsizlik bo’yicha qimmatli saboqni ham ko’rsatadi.

Bolalarga uy hayvonlari bilan yordam berishga ruxsat bering

Agar sizda oilaviy uy hayvoningiz bo’lsa, bolangizga unga g’amxo’rlik qilishda yordam berish unga hayvonlarni o’rganishga yordam berishning ideal usuli hisoblanadi. Farzandingizning yoshiga qarab, bu mushukning suv idishini to’ldirishga yordam berish yoki katta farzandingizdan itni hovlida "yurish" uchun olib borishni so’rash kabi oddiy bo’lishi mumkin. Bolalarga uy hayvoniga g’amxo’rlik qilishiga yordam berish unga hayvonlarning o’ziga xos jismoniy, ijtimoiy va hissiy ehtiyojlari borligini ko’rsatadi. Shuningdek, u g’urur tuyg’usini his qiladi va uy hayvonlari bilan mustahkam aloqani his qiladi.

Go’yoki o’ynang

Biz ilgari o’ylab ko’rish bolalarda ijodkorlik va muammolarni hal qilish ko’nikmalarini rivojlantirishga imkon berishi haqida yozgan edik, lekin u hamdardlikni ham rag’batlantirishi mumkin. Farzandingiz xayoliy o’yin bilan shug’ullansa, u boshqa odam yoki hayvon nimani o’ylayotganini va his qilayotganini va nima uchun ekanligini tushunishi mumkin.

Sizning maktabgacha tarbiyachi o’zini o’sha kuni bog’da ko’rgan oila iti yoki olmaxon sifatida ko’rsatishi mumkin. Shuningdek, u o’zining to’ldirilgan filini eng yaxshi do’sti haqiqiy fil deb ko’rsatishni yoqtirishi mumkin va bu unga fillarning haqiqiy yashash joylari va xatti-harakatlari haqida o’rgatish uchun ideal imkoniyat bo’lishi mumkin.

Hayvonlarga oid kitoblar va qo’shiqlar orqali o’rgating

Kitoblar va qo’shiqlar bolangizga hayvonlar haqida yoshiga mos ma’lumot berishning yaxshi usuli hisoblanadi. Ular qiziqarli va ma’lumotga ega bo’lib, maktabgacha yoshdagi bolangizni o’rganayotganda qiziqtiradi.

Bolalarga kitob yoki qoʻshiq haqida savollar berib, “Sizningcha, sichqon yana nima yeydi?” kabi savollarni berib, taʼlimni yanada oshirishingiz mumkin. Bu bolangiz hayvonlarga nisbatan hamdardlikni rivojlantirishning yana bir usuli.

Bolalar hayvonlar haqida bilishni yaxshi ko’radilar. Mehribonlikka o’rgatish, xayoliy o’yinlar o’ynash, birga o’qish va qo’shiq aytish kabi strategiyalar yordamida siz maktabgacha yoshdagi bolangizga hayvonlar haqida qiziqarli va yoshiga mos tarzda o’rgatishingiz mumkin.

BOLALAR BOG’CHASIDA AJOYIB O’QITUVCHI BO’LISH UCHUN 5 TA ASOSIY MASLAHAT

Bog’cha yoshidagi bolalarga ingliz tilini o’rgatish qiyin bo’lishi mumkin, ayniqsa  bu bo’yicha yetarli malakaga ega bo’lmasangiz. Quyidagilar maktabgacha yoshdagi bolalarga ingliz tilini o’rgatishning eng samarali usullari

1. Yosh bolalar qanday o’rganishi haqida tushunchangizni mustahkamlang

Ushbu yoshdagi bolalar uchun to’g’ri yondashuvni tanlash juda muhimdir. Tez orada siz bolalar turli tezlikda va turli yo’llar bilan o’rganib, rivojlanayotganini tushunasiz. Agar biz yosh guruhini tushunmasak, yaxshilikdan ko’ra ko’proq zarar yetkazishimiz mumkin.

Siz bolalardan nimani kutish kerakligini tushunishingiz kerak va sinfda qilayotgan ishlaringiz ularning rivojlanishida qayerda ekanligini aks ettirishiga ishonch hosil qilishingiz kerak. Misol uchun, harakatlarni jismoniy takrorlatish metodi  paytida, agar ular bir oyog’ida muvozanatni saqlay olmasalar, ularni sakrashga majburlamang va agar ular qalamni ushlab turolmasa, yozishni so’ramang.

Buni tushunish juda muhim va bu bizga harakatlarni o’zgartirish va aralashtirish bolalarni motivatsiya qilishning eng yaxshi usuli ekanligini tushunishga yordam beradi. Aksincha, o’qituvchiga yo’naltirilgan darsda yosh bolalarning uzoq vaqt davomida e’tibor berishlarini kutish faqat umidsizlikka va xatti-harakatlarga olib keladi. Shuning uchun darslaringizni rejalashtiring, lekin bolalarning ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda mashg’ulotlarni qo’yib yuborishga tayyor bo’ling.

 

2. O’yin bolaning o’rganishga bo’lgan tabiiy qiziqishini qanday rag’batlantirishini tushuning

Dastlabki yillarda bolalar qiziquvchan va hamma narsani va hamma narsani o’rganishga intiladi. Bu ichki motivatsiya sizning eng yaxshi ittifoqdoshingizdir. Ularni nima qiziqtirayotganini aniqlang, shunda siz ularning e’tiborini jalb qila olasiz.

Misol uchun, sinfda yaxshi ko’radigan multfilm qahramoni bo’lsa, ular bilan hikoyalar yoki stsenariylar yaratishingiz mumkin. Dam olish kunlarida qahramon nima qilishi haqida hikoyalar o’ylab toping. Ular futbol o’ynashadimi yoki rasm chizishadimi? Tushlikda nima yeydilar - olma yoki gamburger? Ushbu turdagi faoliyatga yangi tilni kiritish uchun ko’plab imkoniyatlar mavjud, ayniqsa kontekst va belgilar bolalarga tanish bo’ladi. Ularning har biri o’z atrofidagi dunyo haqida o’z g’oyalarini ishlab chiqishi mumkin, bu esa ijodkorlikni rag’batlantiradi.

Shuningdek, siz o’yinchoqlar, kostyumlar, plastilin, qo’g’irchoqlar, mashinalar, bloklar va hokazolar yordamida bolaning dunyosiga tilni kiritishingiz mumkin. Siz hatto bolalarni qahramon tushlik paytida yegan narsalarni plastilindan yasashga undash orqali qahramonlaringiz hikoyalarida yaratilgan stsenariylarni qayta ko’rib chiqishingiz mumkin. . Bu bolalarga yangi so’zlarni eshitish va aytish va ular bilan tanishish uchun imkoniyat va sabablarni beradi. Bu tarzda o’yin orqali o’rganish bolalarning o’rganish va rivojlanish jarayonida qiziqarli bo’lishining mazmunli usulini taklif qiladi.

3. Bolalar bilan suhbatlashing va ularni rag’batlantiring

Agar siz bolalarni rag’batlantirsangiz va ularning e’tiborini to’liq jalb qilsangiz, til imkoniyatlari keng bo’ladi. Bu yerda siz savollar berish, nima qilayotganingizni tasvirlash, ular qilayotgan ishlarga qiziqish ko’rsatish va hokazolar orqali maqsadli tilni modellashtirishingiz mumkin (ya’ni, misollar keltiring).

Bolalar o’zlarini ishonchli his qilishlari uchun ularni rag’batlantirishga ishonch hosil qiling. Qiyin narsaga duch kelganlarida, ular taslim bo’lmasliklari uchun ularning qat’iyatini maqtang. Bu ularning o’sish tafakkurini, ya’ni o’rganishga tayyorligini rag’batlantirishga yordam beradi.

4. Bolanning xatti-harakatiga ko’ra o’zingizni moslashtiring va unga yordam bering

Siz o’zingizni ularning o’rniga qo’yib, ularning dunyosiga kirib, bolalar bilan chinakam kuchli munosabatlar o’rnatishingiz mumkin. Jismoniy jihatdan cho’kib ketish va ularning ko’zlari darajasida bo’lish sizga bolalar bilan bog’lanishingizga yordam beradi. Ammo ularning o’yinlariga qo’shilib, ular haqida ko’proq bilib olasiz. Bu bola bilan ular g’ayratli bo’lgan narsaga asoslangan munosabatlarni o’rnatishga imkon beradi. Bu sizga ular nimani yoqtirishlarini va nimaga qiziqishlarini tushunishga yordam beradi.

Sinfda munosabatlarni o’rnatish juda muhimdir. Bu samarali o’rganish uchun zarur bo’lgan xavfsiz muhitni ta’minlashga yordam beradi. Buni o’rnatish, siz bolalarning o’ziga ishonch bilan o’sishini kuzatishingiz mumkinligini anglatadi va hatto ko’proq o’zini tuta oladigan bolalar ham harakat qilishga va sinab ko’rishga tayyor ekanligini payqashingiz kerak.

Shuningdek, bu bolalarga o’z his-tuyg’ularini engish imkoniyatini beradi va baham ko’rish, navbatchilik qilish va yaxshi do’st bo’lishga undaydi. Misol uchun, siz sinfda to’siqlar kursini qurish uchun sinfni olishingiz mumkin. Bu ularni birgalikda ishlashga va bir-biri bilan muloqot qilishga undaydi, ularga do’stlashish va shaxs sifatida o’sishi mumkin bo’lgan vaziyatlarni taklif qiladi. Bu har bir bolaning sinfi va rivojlanish darajasini kuzatish uchun ajoyib imkoniyat bo’lishi mumkin.

Bolaning boshqa o’qituvchilari bilan aloqada bo’lish va ota-onalar bilan muntazam muloqot qilish juda muhimdir. Uyda va bolalar bog’chasida nima sodir bo’layotgani haqida tushunchaga ega bo’lish kundalik voqealar bolalarga va ularning o’qishiga qanday ta’sir qilishini tushunishga imkon beradi.

5. Har bir bolani to’g’ri darajada kuzating va ko’proq harakat qilishga chorlang

Bolalar o’ynayotganda va o’rganayotganda, ularning rivojlanishida qayerda ekanligini ko’ring. Ko’nikmalarni ajratib qo’ymaslik, balki bolaning butun o’rganishini hisobga olishni unutmaslik kerak. Ushbu ma’lumot sizning darslaringizni rejalashtirishda juda muhim va sizga bolalar bilgan narsaga asoslanishga va muammoni tegishli tezlikda oshirishga imkon beradi.

Challenge bolalarni rag’batlantiradi. Hikoyalar ixtiro qilish kabi mashg’ulotlar nafaqat ingliz tilini o’rganish, balki ijodiy qobiliyatlarini ham rivojlantiradi. Masalan, siz ulardan so’zlarni qo’shiq yoki qofiyalarga moslashtirishni so’rashingiz mumkin, bu ularga so’zlar va tovushlar bilan tajriba o’tkazish imkoniyatini beradi. Bu kabi unutilmas qiyinchiliklar orqali bolaning rivojlanishini qo’llab-quvvatlash ularga ingliz tilini o’rganishga ijobiy munosabatni rivojlantirishga imkon beradi, ular keyingi hayotda qabul qilishadi.

Sinf Hajmi

O‘zbekistonda  o‘rtacha bolalar bog‘chasi mashg‘ulotlarda bolalar 15, 20tadan iborat.  Bunday hollarda bolalarni o‘rgatish oson emas, ayniqsa ular katta guruhda bo‘lganda. Bog‘chalarning dastlabki ikki haftasida barcha bolalar juda oddiy og‘zaki ko‘rsatmalarni tushunishlari kerak bo‘ladi, o‘tirish, turish, bu yerga kelish, aylana vaqti, stolda o‘tirish va hokazo . Keyin darslar davomida oddiy qoidalar ustida ishlashimiz mumkin. Bolalar har doim tushuntirishga muhtoj - hatto tushunmasalar ham. Har bir qoida yoki buyruq boshqa materiallar, masalan, kartalar yoki qo‘shiq yordamida aytib berilishi kerak. Tozalash, sukunat yoki o‘qituvchiga qarash uchun qo‘shiq aytish juda foydali – agar sinfda sevimli qo‘shiq yoki ularga yoqadigan biron bir ohang bo‘lsa, siz so‘zlarni o‘zgartirishingiz va ular uchun hunarmandchilik paytida yoki hojatxonaga borishda qo‘shiq aytishingiz mumkin, bolalar bilan hammasi qiziqarli. Har bir o‘qituvchi bolalarni kattalarga o‘xshamasligini unutmasligi kerak – o‘qituvchi ovozini ko‘targanda ular uyalmaydi

Yosh bolalarni o‘qitishda eng keng tarqalgan muammolardan biri bu o‘qituvchining aksentidir.

Avval aytib o‘tganimizdek, bolalar eshitganlarini, kuzatadilar,takrorlaydilar va tinglaydilar. Shuning uchun juda yosh bolalar bilan ishlaydigan o‘qituvchi yaxshi (mahalliy) aksentga ega bo‘lishi, so‘zlarni to‘g‘ri talaffuz qilishi kerak. 3 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar o‘qiy olmasligi sababli, ular faqat eshitganlarini o‘rganadilar. Shuning uchun ularga deyarli hamma narsani o‘rgatadigan qo‘shiqlar mavjud, asosiy tabriklardan tortib tishlarini yuvish va hojatxonani yuvishgacha. Barcha materiallar faqat yordam beruvchi, lekin o‘qituvchi ular uchun bilim markazidir, o‘qituvchi barchasidan ko‘ra  eng ko‘p tilni asrashi kerak.

Вolalar tilni  yoqtirmasligi mumkin, agar ular o'qituvchini yoqtirmasa.

4 yoshida bolalar o'ynashni va dam olishni xohlashadi. Ularga ular bilan o'ynaydigan, quchoqlaydigan, ular bilan kuladigan va o'zlarini xavfsiz his qiladigan odam kerak. Shuning uchun bolalar bog'chasi o'qituvchisi ona, opa – singil, do'st, shifokor, aktyor, masxaraboz va mening sevimli – sehrgarim kabi bo'lishi kerak. Bu o'qituvchi talabani yupatishi kerak bo'lgan vaziyatga bog'liq. Agar ular o'qituvchini sevsalar, bolalar uchun o'rganish ancha osonlashadi. Har bir o'qituvchi bolalarni kuldirish uchun shunchaki aldanib, kulgili ishlarni qila olmaydi, ammo bu kalit.

Yosh bolalar bilan ishlashning eng muhim jihatlaridan biri bu tasavvur va sabr-toqatdir.

Ayniqsa, IEP(intensiv ingliz dasturi) o‘qituvchisi sifatida ishlayotganlar uchun. Bolalar kattalar kabi dunyoni ko‘ra olmaydi, ular uchun hamma narsa turlicha.Katta yoshdagi odamlar sifatida o‘qituvchilar ko‘pincha bolalar bo‘lganlarida eslamaydilar – maktabgacha o‘qituvchi bo‘lishda jiddiy xatolarning biridir. Bu yerda  tilni asosi  taqlid dir. Bolalar bog‘chasida ingliz tilini o‘rgatish ko‘p vaqt, kuch va sabr-toqat talab qiladi. Biz o‘rgatadigan har bir so‘z bilan rasmlar, fleshkartalar, narsalar, qo‘shiqlar va videolar kabi vizual materiallar keladi, lekin biz eng muhimi tanamiz ekanligini unutolmaymiz. Bolalar bilan har bir dars jismoniy qiyinchilik! Bu nafaqat qo‘shiq va raqs tufayli, balki bizning imo-ishoralarimiz, mimikalarimiz va barcha og‘zaki yo‘nalishlarimiz bolalarga ko‘rsatilishi kerak. Bolalar so‘zlarni tarjima qilmaydilar, ularni avval aytib o‘tilganidek kuzatib o‘rganadilar.

Bolalar bog‘chasida ingliz tilini chet tili sifatida qanday o‘rgatish mumkin?

Bolalar tez o‘rganadilar, bu haqiqat. Tilni o‘rganish - bu ularning tug‘ma tabiiy mahoratidir. Hammamiz bu jarayondan o‘tganmiz. Bolaga qanday gapirishni o‘rgatish uchun o‘qituvchi kerak emas, bolaga qanday talaffuz qilishni o‘rgatish uchun ham o‘qituvchi kerak emas. Menimcha, aloqa tabiiy ravishda kelib chiqadigan asosiy ehtiyojlardan biridir. Bolalar onalari, otalari va atrofdagi boshqa odamlar bilan gaplashishlari kerak.